پادکست که به فارسی «پادپخش» هم نامیده میشود در واقع همان وبلاگ صوتی (یا تصویری) است. اندیشههایی که این بار به جای نوشته شدن، صوت یا تصویر میشوند، سپس از طریق اینترنت به دستگاههای پخش صدای کاربران منتقل شده و سر آخر شنیده یا دیده میشوند. در واقع بیشتر آنان وبلاگهای صوتی هستند، که از جهاتی شبیه رادیو هستند و امکان شنیدن فایلهای صوتی رابه شکلی متفاوت به مخاطبان نشان میدهد. یکی از نکات اصلی پادکست که آن را از رادیو یا تلویزیون متمایز میسازد این است که اینجا کاربر است که محتوا را انتخاب میکند. لذا تولیدکنندگان محتوا عملاً برای تولید محتوای مناسب با یکدیگر وارد رقابت میشوند. رقابتی که نتیجه آن تولید محتوای بهتر است.
به طور کلی گسترش اینترنت و فراگیر شدن دستگاههای پخش صدای دیجیتالی – همانها که به MP3 Palayer معروفند - از اصلیترین عوامل رشد فزاینده تولید و کاربرد پادکست هستند. از سوی دیگر، هم اینک اکثر گوشیهای موبایل، این دو بستر اصلی پادکست، یعنی اینترنت و دستگاه پخش صدا را در خود دارند. وجود 2/3 میلیارد مشترک تلفن همراه در جهان و پیشبینی افزایش یک میلیارد مشترک دیگر تا سال آینده، خبری نیست که «پادکستر»ها بتوانند به سادگی از کنارش بگذرند.
اما در کنار موج جهانی «پادکستینگ»، ایران امروز بیش از همیشه تشنه این پدیده نوپا ولی قدرتمند است.
-در ایران ضریب نفوذ تلفن همراه بالا است و عملاً بیش از 30 میلیون ایرانی در هر لحظه از شبانه روز، یک دستگاه پرقدرت تلفن همراه- که تنها یکی از توانایی هایش پخش صدا است - را با خود حمل میکنند. دستگاهی که متاسفانه هنوز به علت عدم فراگیر شدن GPRS خیلی برای اتصال به اینترنت استفاده نمیشود.
-ضریب نفوذ 28 درصدی اینترنت در میان ایرانیان هرچند زیاد نیست، اما برای «پادکستینگ» قابل قبول است. امروزه 18 میلیون ایرانی از روشهای مختلف، خود را به اینترنت میرسانند.
-متاسفانه با آنکه بیش از 80 درصد ایرانیان باسواد هستند اما به طور متوسط روزانه حدود 2 تا 10 دقیقه از وقتشان را صرف مطالعه میکنند. حقیقت این است که فرهنگ غالب در جامعه ما، فرهنگ شنیداری است. در جامعه ما «قصه شنیدن» جایگاهی ویژه دارد.
-معضل ترافیک خصوصاً در کلانشهرها باعث شده بسیاری از ایرانیان چندین ساعت از روز خود را در ماشین و در ترافیک سپری کنند. این اتلاف وقت هرروزه، بهترین فرصت را برای «شنیدن» فراهم میآورد.
همه آنچه گفته شد، یعنی آنکه جامعه ایران آماده پادکست است. کافی است پادکست مورد علاقهتان را از اینترنت دریافت کنید، آن را به دستگاه پخش صدایتان - که احتمالاً همان گوشی تلفن همراهتان است - منتقل کنید و در لحظه لحظه شلوغی ترافیک از فرهنگ شنیداریتان کمال استفاده را بکنید، هرچند هنوز بر سر اینکه «کتاب صوتی» هم پادکست محسوب میشود یا نه بحث است، اما به هر حال کاربرد هر دو بیاندازه شبیه است. پادکست میتواند کمک کند که مردم ایران به جای کتابی که نمیخوانند، لااقل کتاب «بشنوند».
تولید پادکست، ساده و ارزان است و ایران تشنه پادکست است. باید در مورد پادکست گفت و نوشت، تا هم بیشتر تولید شود و هم بیشتر استفاده شود.